Trung bình nam nữ sẽ Dậy Thì khi bao nhiêu tuổi, có thay đổi gì?

Dậy thì ở cả nam và nữ giới là khoảng thời gian có nhiều sự thay đổi lớn về tâm lý, sinh lý, thay đổi về cơ thể, ngực, bộ phận sinh dục, cân nặng, chiều cao, giọng nói.

Việc tìm hiểu về thời gian trung bình sẽ đến độ tuổi dậy thì ở nam giới và độ tuổi dậy thì ở nữ giới sẽ giúp có sự chuẩn bị tốt trước những thay đổi sẽ xảy ra, tránh phải hoang mang và lúng túng.

Dậy thì

Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong quá trình trưởng thành của con người, đánh dấu sự phát triển và hoàn thiện khả năng sinh sản của cơ thể. Trong độ tuổi dậy thì, cơ thể bé gái và bé trai sẽ có những thay đổi toàn diện cả về thể chất và tinh thần.

Đối với các bạn nam giới, tuổi dậy thì được tính kể từ lần đầu tiên xuất tinh (thường là trong khoảng 12 - 14 tuổi). Trong khi đó ở các bạn nữ giới, dậy thì được xác định kể từ thời điểm bắt đầu xuất hiện kinh nguyệt (thường là khoảng 10 - 11 tuổi). Trong một số trường hợp, trẻ có thể xuất hiện tình trạng dậy thì sớm.

Thông thường, quá trình dậy thì ở cả nam và nữ đều sẽ trải qua 5 giai đoạn như sau:

• Giai đoạn 1: Trong thời gian đầu và giữa của giai đoạn này, trẻ gần như chưa có bất kỳ dấu hiệu nào đáng kể. Tuy nhiên, đến cuối giai đoạn 1 thì LH và FSH hoạt động tuyến thượng thận và tinh hoàn ở nam giới hoặc buồng trứng ở nữ giới để tạo ra nhiều hormone sinh dục và nội tiết tố androgen.
• Giai đoạn 2: Đây là thời điểm đánh dấu điểm khởi đầu các sự phát triển về mặt thể chất khi mà các hormone đã bắt đầu gửi tín hiệu đi khắp cơ thể.
• Giai đoạn 3: Là giai đoạn xuất hiện những thay đổi thể chất khá rõ rệt ở cả nam và nữ giới.
• Giai đoạn 4: Là giai đoạn phát triển thể chất mạnh mẽ nhất trong quá trình dậy thì mà bất cứ ai cũng có thể cảm nhận được.
• Giai đoạn 5: Đây là giai đoạn cuối cùng, trẻ đã phát triển thành người lớn trưởng thành hoàn toàn, chiều cao tăng thêm và dừng lại, đánh dấu sự hoàn thiện về thể chất cũng như các chức năng sinh sản của cơ thể.

Các bậc phụ huynh cần hết sức quan tâm đến con cái của mình trong các giai đoạn này. Đặc biệt, cần đưa con đi thăm khám và tham khảo ý kiến của bác sĩ ngay nếu như nhận thấy một số hiện tượng bất thường như:

• Các dấu hiệu dậy thì sớm: Dậy thì xuất hiện trước 9 tuổi ở bé trai và trước 6 tuổi ở bé gái.
• Các dấu hiệu dậy thì muộn: Dậy thì xuất hiện sau 14 tuổi ở bé trai và sau 13 tuổi ở bé gái.
• Những sự thay đổi của cơ thể trong giai đoạn dậy thì không diễn ra bình thường theo các giai đoạn như trên.

Tuổi dậy thì trung bình ở nam giới

Trung bình, độ tuổi dậy thì ở nam giới sẽ bắt đầu trong khoảng 12 - 14 tuổi và kết thúc trong khoảng 16 – 17 tuổi. Trong đó, thời điểm đánh dấu lần xuất tinh đầu tiên sẽ thường diễn ra ở độ tuổi 13 của trẻ.

Hiện nay độ tuổi dậy thì ở nam giới đang ngày càng có xu hướng trẻ hơn. Quá trình này có thể diễn ra trong vài năm và vẫn có thể tiếp tục thay đổi cho đến những năm 20 tuổi của nam giới.

Trước khi cơ thể nam giới bắt đầu thay đổi, não bộ sẽ bắt đầu phát ra tín hiệu thông báo về giai đoạn dậy thì. Lúc này, não bộ sẽ tiết ra hormone giải phóng gonadotropin (GnRH) nhằm kích thích tuyến yên tiết ra 2 loại hormone là LH (có vai trò điều chỉnh chức năng tinh hoàn) và FSH (hormone kích thích nang trứng).

Thay đổi rõ ràng đầu tiên là sự phát triển của tinh hoàn và dương vật khi phải sản xuất testosterone, một loại hormone đóng vai trò vô cùng quan trọng giúp hình thành nên các đặc điểm giới tính nam. Ngoài ra, hầu hết nam giới khi đến tuổi dậy thì còn phải trải qua hiện tượng mộng tinh, tức là xuất tinh trong lúc ngủ, đây cũng là dấu mốc cho thấy trẻ đã bắt đầu trưởng thành.

Những thay đổi khi nam giới đến tuổi dậy thì

Khi bước vào độ tuổi dậy thì, hàm lượng lớn hormone testosterone sinh dục nam được tiết ra sẽ tạo nên những thay đổi rõ rệt cả về thể chất và tâm lý. Một số thay đổi đáng chú ý trong độ tuổi dậy thì của nam giới như:

Những thay đổi về thể chất khi nam giới dậy thì

• Thay đổi vóc dáng cơ thể: Trong giai đoạn dậy thì, cơ thể nam giới sẽ có sự phát triển vượt bậc về chiều cao (trung bình tăng lên khoảng 10 cm trong vòng 3 năm). Đi kèm với đó là các thay đổi khá rõ rệt như vai nở rộng, xuất hiện cơ bắp, cơ thể trở nên to và khỏe hơn. Khuôn mặt cũng bớt tròn và xuất hiện những góc cạnh giống như người trưởng thành.
• Mọc lông và râu: Hiện tượng lông và râu mọc rậm rạp hơn những là một đặc điểm rất đặc trưng trong độ tuổi dậy thì ở nam giới. Cụ thể, lông mu sẽ mọc lên trước, ban đầu chỉ là một nhúm lông nhỏ, sau đó sẽ mọc nhiều hơn và tập trung chủ yếu tại gốc dương vật. Ngoài ra, râu ria, lông nách, lông chân, cũng bắt đầu lần lượt xuất hiện nhiều hơn.
• Sự thay đổi về giọng nói: Giọng nói của nam giới cũng sẽ thay đổi, trở nên khàn và ồm hơn. Điều này xuất hiện là bởi trong giai đoạn dậy thì, thanh quản trẻ sẽ mở rộng hơn, đồng thời dây thanh đới cũng dày và to lên dẫn đến hiện tượng bị “vỡ giọng”. Sau một thời gian, giọng nói của nam giới sẽ dần trầm đi và ấm trở lại.
• Xuất hiện cục yết hầu: Đây bản chất là sụn tuyến giáp, xuất hiện do sự thay đổi hormone sinh dục nam trong cơ thể. Do đó mà bạn có thể dễ dàng nhận thấy cục yết hầu nhô to ra khi nam giới đến độ tuổi dậy thì.
• Cơ quan sinh dục phát triển: Giai đoạn dậy thì là thời gian mà cơ quan sinh dục nam giới phát triển mạnh mẽ nhất. Bìu sẽ to hơn và trở nên sậm màu, đồng thời hai bên tinh hoàn cũng lớn dần lên để sản xuất tinh trùng. Đi kèm với đó, dương vật cũng trở nên to, dài và nhạy cảm hơn, khi gặp kích thích tình dục thì dương vật sẽ dễ bị cương cứng.
• Xuất tinh: Xuất tinh chính là dấu mốc điển hình nhất để biểu thị giai đoạn dậy thì ở nam giới. Lúc này, các cậu bé thường gặp phải “giấc mơ ướt” và xuất tinh ngay trong khi đang ngủ, đây được gọi là hiện tượng mộng tinh.
• Xuất hiện nhiều mụn trứng cá: Trong giai đoạn dậy thì, mụn trứng cá sẽ xuất hiện do sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể. Mức độ mụn nhiều hay ít sẽ còn tùy thuộc vào cơ địa và cách chăm sóc da của mỗi người.

Những thay đổi về tâm lý khi nam giới dậy thì

Bên cạnh những thay đổi về thể chất, nam giới ở độ tuổi dậy thì còn có những biến chuyển rõ rệt về mặt tâm lý, cụ thể như sau:

• Trẻ sẽ có xu hướng trở nên ương bướng, nghịch ngợm hơn, thích thể hiện bản thân là người lớn và có những ý kiến cá nhân mạnh mẽ.
• Có những thay đổi trong cảm xúc, bắt đầu chú ý nhiều hơn đến các bạn khác giới, thậm chí là xuất hiện cảm giác nhớ nhung, yêu thương bạn khác giới.
• Nam giới trở nên thích được tự do, muốn bố mẹ tôn trọng quyền cá nhân và riêng tư nhiều hơn.
• Lúc này, trẻ sẽ có xu hướng thích tâm sự, nói chuyện và giao lưu với bạn bè hơn là chia sẻ các vấn đề của mình với bố mẹ.

Tuổi dậy thì trung bình ở nữ giới

Do nồng độ Estradiol, một loại hormone sinh dục chính của nữ, phát triển với mức độ cao nên nữ giới thường sẽ dậy thì sớm hơn so với nam giới. Trung bình, các bé gái sẽ bắt đầu dậy thì trong khoảng 10 – 11 tuổi và kết thúc trong khoảng 15 – 17 tuổi. Cột mốc đánh dấu sự xuất hiện của quá trình dậy thì là xuất hiện kinh nguyệt ở độ tuổi từ 12 đến 13.

Độ tuổi dậy thì của nữ giới thì bắt đầu khi não bộ gửi tín hiệu đến một số bộ phận, đó là những hormone để kiểm soát các chức năng của cơ thể. Hormone sinh dục nữ giới sẽ báo hiệu cho buồng trứng để bắt đầu giải phóng trứng vào mỗi tháng. Khi được phóng noãn, trứng sẽ di chuyển vào một trong số các ống dẫn trứng. Đồng thời, lúc này niêm mạc tử cung cũng bắt đầu phát triển và trở nên dày hơn.

Nếu trứng không được thụ tinh, hoàng thể sẽ tự động thoái hóa, sau đó nồng độ estrogen và progesterone giảm xuống, các tế bào nội mạc tử cung bong tróc ra do không được nuôi dưỡng nữa, và chúng sẽ bị loại bỏ ra khỏi cơ thể. Đây được gọi là thời kỳ kinh nguyệt, là dấu mốc đánh dấu sự phát triển về mặt chức năng sinh sản của nữ giới.

Những thay đổi khi nữ giới đến tuổi dậy thì

Ở độ tuổi dậy thì, cơ thể và tâm sinh lý của các bé gái cũng có những sự biến chuyển lớn, thậm chí nhiều trẻ còn bị “khủng hoảng tuổi dậy thì”. Do vậy, các bậc cha mẹ cần hết sức chú ý đến những thay đổi của con để có sự hỗ trợ phù hợp và kịp thời nhất.

Những thay đổi về thể chất khi nữ giới dậy thì

• Phát triển bầu ngực: Ban đầu, trẻ sẽ thấy xuất hiện cục u tròn và nhỏ bên ngực trong gây cảm giác đau nhẹ và hơi nhức. Sau đó, hai bên bầu ngực dần phát triển mạnh mẽ, nhô cao lên và đi kèm với đó là phần đầu núm vú cũng to lên và màu cũng sẫm đi.
• Vùng kín thay đổi: Trong quá trình dậy thì, phần âm hộ sẽ hơi chếch xuống phía dưới hơn, môi lớn cũng dần lớn lên và thẫm màu lại. Ngoài ra, các bé gái còn thấy có xuất hiện dịch màu trắng, hay còn gọi là khí hư, âm đạo trở nên hơi ẩm ướt và nhạy cảm hơn.
• Lông mọc nhiều: Cũng như nam giới, nữ giới sẽ bắt đầu mọc nhiều lông hơn trong quá trình dậy thì. Lông mu tại vùng kín bắt đầu xuất hiện, ban đầu mọc ít và mỏng, sau đó lông sẽ mọc nhiều, dày, cứng và xoăn hơn. Bên cạnh mọc lông mu, nữ giới còn mọc thêm lông nách, lông tay, lông chân, ria mép tuy nhiên sẽ không dài và đen như ở nam giới.
• Kinh nguyệt: Đây là yếu tố rõ ràng nhất để nhận biết độ tuổi dậy thì ở nữ giới, là kết quả của quá trình biến đổi sinh lý vô cùng lớn trong cơ thể. Tuy nhiên, khi mới dậy thì, chức năng của buồng trứng vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện, do đó chu kỳ thường không đều, kinh nguyệt vẫn chưa ổn định.
• Vóc dáng thay đổi: Trong quá trình dậy thì, vóc dáng của các bé gái cũng trở nên nữ tính hơn. Cơ thể sẽ dần trở nên mềm mại hơn, phần xương chậu phát triển mạnh mẽ, mông và ngực nở ra, eo nhỏ lại. Đồng thời, chiều cao của nữ giới cũng phát triển một cách nhanh chóng, trung bình tăng lên khoảng 7 – 8 cm trong 2 năm hành kinh đầu.
• Xuất hiện nhiều mụn trứng cá: Trong độ tuổi dậy thì, da mặt nữ giới tiết nhiều bã nhờn hơn so với bình thường do sự thay đổi hormone, do đó dễ làm xuất hiện nhiều mụn trứng cá.

Những thay đổi về tâm lý khi nữ dậy thì

• Bé gái bắt đầu chú ý cách ăn mặc của bản thân nhiều hơn và quan tâm đến việc làm điệu.
• Khi bắt đầu dậy thì, trẻ bắt đầu có tình cảm nhớ mong và thích được yêu đương với bạn khác giới.
• Tâm lý trở nên mơ mộng, thích được trò chuyện và giao lưu với bạn bè hơn là với người thân.
• Khi dậy thì, trẻ sẽ muốn được tự quyết định và thích thể hiện cái tôi của mình nhiều hơn.

Nam nữ dậy thì sớm có ảnh hưởng gì không?

Dậy thì sớm là hiện tượng cơ thể của trẻ bắt đầu thay đổi để thành người trưởng thành quá sớm. Nếu những dấu hiệu dậy thì xuất hiện trước 8 tuổi ở bé gái và trước 9 tuổi ở bé trai thì nó được xem như là dậy thì sớm.

Nguyên nhân dậy thì sớm đối với bé gái thì thường rất khó để xác định nguyên nhân, tuy nhiên đối với bé trai thì có đến 70% là do khối u hoặc những tổn thương thần kinh. Ngoài ra, có thể do các bệnh liên quan đến di truyền, do trẻ gia tăng tiếp xúc với các hormone giới tính như estrogen và testosterone qua thức ăn hoặc kem bôi ngoài, trẻ bị béo phì…

Nếu trẻ bị dậy thì sớm, phụ huynh cần đưa con em mình đi khám ngay để được bác sĩ tìm ra nguyên nhân và xử lý kịp thời. Bởi dậy thì sớm có thể gây ra rất nhiều vấn đề cho thể chất và cảm xúc của trẻ, bao gồm:

Chiều cao thấp

Ban đầu, những đứa trẻ bị dậy thì sớm thường sẽ cao so với tuổi của chúng, nhưng đến khi tưởng thành thì họ lại trở nên thấp bé hơn so với những người đồng trang lứa. Vì quá trình dậy thì sớm thường kết thúc sớm hơn so với dậy thì bình thường, các khớp xương bị đóng sớm hơn và rút ngắn thời gian sinh trưởng của trẻ.

Từ đó, quá trình tăng trưởng chiều cao cũng sẽ ngừng ở độ tuổi sớm hơn. Kết quả là những đứa trẻ này chỉ đạt được một chiều cao thấp hơn so với những gì chúng có thể.

Vấn đề hành vi

Một số nghiên cứu khoa học đã tìm thấy mối liên hệ giữa dậy thì sớm và các vấn đề rối loạn hành vi, đặc biệt là ở trẻ chậm phát triển. Ngoài ra, trẻ bị dậy thì sớm sẽ có xu hướng quan hệ tình dục sớm trước tuổi trưởng thành, hậu quả là bé gái có thể mang thai ngoài ý muốn do chưa có đủ kiến thức để đảm bảo an toàn cho bản thân.

Stress

Ngay cả khi xảy ra với những đứa trẻ 12 tuổi như bình thường, thì tuổi dậy thì vẫn gây ra nhiều khó khăn cho tâm lý của trẻ. Và điều đó còn trở nên căng thẳng hơn đối với những trẻ nhỏ với dậy thì sớm.

Trẻ có thể cảm thấy lúng túng, ngại ngùng, tự ti về việc trông khác với các bạn bè của mình. Hiện tượng có kinh nguyệt sớm đối với bé gái hoặc mộng tinh đối với bé trai có thể gây khó chịu và hoang mang khi trẻ còn quá nhỏ. Cha mẹ có thể giúp đỡ con em mình bằng cách kiên nhẫn tâm sự để đưa ra lời khuyên và giáo dục con cái về những thay đổi mà chúng sẽ gặp phải.

Những rủi ro khác

Một số nghiên cứu cũng đã tìm thấy sự liên quan giữa dậy thì sớm ở các bé gái và tăng nguy cơ ung thư vú hoặc hội chứng buồng trứng đa nang sau này trong đời.

Bài viết trên đã chia sẻ những thông tin về trung bình độ tuổi dậy thì ở nam giới, độ tuổi dậy thì ở nữ giới và những thay đổi về tâm lý cũng như thể chất của trẻ trong quá trình này. Trên thực tế, quá trình dậy thì xảy ra đúng thời điểm thì các hệ cơ quan mới có thể sẵn sàng để phối hợp nhịp nhàng với nhau, đưa đến sự phát triển tốt nhất cho trẻ. Do đó các bậc phụ huynh cần hết sức lưu ý thời điểm cũng như các dấu hiệu dậy thì của con em mình để có những can thiệp kịp thời nhất.

Nếu có nhu cầu được tư vấn sức khỏe miễn phí, các bạn đọc vui lòng gọi điện đến số điện thoại hotline 0365 115 116, kết bạn Zalo hoặc nhắn tin vào khung chat trực tuyến để được các bác sĩ hỗ trợ tư vấn nhanh.